Madonna z Wieczernika

Haghiosoritissa 

czyli Święte Naczynie Próśb Naszych

Ikona znajduje się w rzymskim klasztorze sióstr dominikanek na Monte Mario.

Wizerunek ten, według dawnej tradycji podtrzymywanej przez siostry Dominikanki,

był w Jerozolimie otaczany wielkim kultem jako napisany przez św. Łukasza Ewangelistę.

Apostołowie, po Zmartwychwstaniu Chrystusa polecili św. Łukaszowi wykonanie wizerunku Najświętszej Dziewicy Maryi.

Święty Dominik powiedział, że ikona ta doczeka Paruzji.

Około 440 r. ikona była przewieziona z Jerozolimy do Konstantynopola do bazyliki Calchopratia. W IX w. mnisi greccy chroniąc ikonę przed obrazoburcami przewieźli ją do Rzymu do kościoła św Agaty in Turi (potem pod wezwaniem Santa Maria in Tempulo). Papież Sergiusz III zarządził przeniesienie jej do bazyliki papieskiej św. Jana na Lateranie gdzie znajdowała się do 28. 11. 1221 r.. Tego dnia, za zgodą papieża Honoriusza , św. Dominik przeniósł ją do kościoła i klasztoru dominikańskiego San Sisto i została ogłoszona Patronką Wszystkich Klasztorów Rzymu. Znajdowała się tam do 1527 roku.

Podczas splądrowania Rzymu przez wojska Karola V (sacco di Roma) siostry, uciekając z klasztoru ukryły ikonę w jednej z cel. Po pierwszej fali rebelii wróciły po nią- była nietknięta w gruzach klasztoru. W 1575 r. ikona została przeniesiona z pałacu kardynała Colonna, tymczasowej siedziby  sióstr, do nowego kościoła i klasztoru pw. Świętych  Dominika i Sykstusa w Rzymie. Koronacji ikony dokonał Papież Urban VIII w 1641 r. na Watykanie.

W 1931r. Mussolini, tworząc siedzibę rządu włoskiego na Kwirynale (klasztor sióstr znajdował się, na Magnapoli w pobliżu Kwirynału) zadecydował o likwidacji klasztoru i przeniesieniu sióstr do nowej siedziby przy oratorium dominikańskim na Monte Mario. Tam ikona znajduje się do dziś. Jej święto obchodzi się w Rzymie 27 czerwca.

Według tradycji chrześcijańskiej z ikoną tą związane są dwie modlitwy:

Pod Twoją obronę i Regina coeli laetare (Królowo Nieba wesel się)
jak też współcześnie napisany  przez Księdza Prałata Józefa Romana Maja
i oprawiony muzycznie przez Marcina Abijskiego „Akatyst do Przenajświętszej Bogarodzicy"*

Przedstawienie nazywane jest również: Madonna św. Łukasza, Madonna z Wieczernika, Orędowniczka, Dziewica Pośredniczka, Mistrzyni Dziewic.

Według tradycji ruskiej ikona jest zwana Rimskaja i iz Lidy ( Lida -miasto w którym św. Łukasz namalował wizerunek Maryi)

Kopia ikony znajduje się w kościele św. Katarzyny na Służewie w Warszawie

Proboszcz kościoła, ks. prałat Józef Roman Maj zaświadcza, że swoje życie zawdzięcza tej ikonie:

„Nie chciałem, żeby poszła na marne zgoda na wykonanie kopii ikony i odwołałem mój wyjazd z Panem Prezydentem Kaczyńskim....(dnia 10. kwietnia 2010 r.).

Dlatego żyję, że zająłem się tą ikoną.”

 *Akatyst jest hymnem liturgicznym na cześć Matki Bożej, ale też może być ku czci Pana Jezusa oraz świętych, zwłaszcza męczenników. Nazwa pochodzi z greckiego ακάθιστόσ = ά-nie lub zaprzeczenie, κάθιδεν-siedzieć. Akatysty są śpiewane na stojąco. Akatyst składa się z mniejszych form poezji liturgicznej - ikosów i kondakionów (zazwyczaj 13 kondakionów i 12 ikosów). Pierwszy Akatyst był hymnem ku czci Bogurodzicy. Stąd nazwa "hymn maryjny" . Akatyst zawsze wykonywany jest w tradycyjnym rycie. Przeważnie wykonuje się go  tak, że w ikosach tropariony są śpiewane solo, przez kantora, natomiast pozdrowienia i refren śpiewa chór. W kondakionach troparion wraz z refrenem śpiewa kantor, zaś po zakończeniu chór trzykrotnie powtarza refren. Treść Akatystu można podzielić na dwie części: w pierwszej przedstawione są sceny z życia Maryi od Zwiastowania do Ofiarowania Jezusa w świątyni, w drugiej jest rozważana Boska i ludzka natura Chrystusa oraz dziewictwo Maryi- Bogurodzicy z akcentem na to, że rozum ludzki nie jest w stanie tego ogarnąć. Akatyst przeżywa obecnie swój renesans. Za twórcę Akatystu uważa się świętego Romana Melodosa.